سرفصل های مقاله
5 / 5 ( 2 votes )
سرمایه گذاران همیشه به دنبال کشف شرکت‌هایی هستند که بیشترین بازده را برایشان داشته باشند. شرکت‌ها نیز به دنبال یافتن عواملی هستند که موجب افزایش نرخ رشد سود می‌شود. در ابتدا شرکت باید جایگاه خود را در بازار بداند و سپس برای جایگاهی بهتر برنامه‌ریزی کرده و تلاش کند. یکی از مفاهیمی که به ما کمک می‌کند تا در این مهم موفق باشیم، سهم بازار (Market Share) است.
تعریف سهم بازار(Market Share)در هر صنعت یا بازاری تعدادی شرکت فعالیت می‌کنند که محصولات یا خدمات خاصی را به مشتریان شان ارائه می‌دهند و از آن درآمد کسب می‌کنند. بنابراین میزان فروش کل یک بازار را می‌توان از مجموع درآمد حاصل از کالاها و خدماتی که به فروش می‌روند محاسبه کرد. سهم بازار در حقیقت به قسمتی از میزان فروش بازار اطلاق می‌شود که یکی از شرکت‌ها در ایجاد آن سهم داشته است. به عبارت دیگر مقدار فروشی است که شرکت از کل بازار به دست می‌آورد.
تعریف: سهم بازار عبارت است از نسبت میزان فروش شرکت به میزان فروش بازاری که در آن فعالیت دارد.
سهم بازار می‌تواند در مورد یک صنعت خاص (غذا، پوشاک، خودرو و …)، دسته محصول خاص (لبنیات، غذاهای نیمه آماده، نوشیدنی‌ها و …) و یا حتی یک محصول خاص مطرح شود. به عنوان مثال اپل سهم بزرگی در بازار صنعت تلفن‌های هوشمند دارد ولی در صنعت کامپیوترهای شخصی سهمش اندک است.
کاربرد سهم بازارتا اینجا متوجه شدیم که سهم بازار یک شرکت، درصدی از فروش کل بازاری است که در آن فعالیت می‌کند. برای محاسبه‌ی سهم بازار، ضروری است که ابتدا دوره‌ی زمانی‌ای را تعیین کنیم که می‌خواهیم در آن ارزیابی‌های مالی‌مان را انجام دهیم. این دوره می‌تواند فصلی، سالیانه یا چند ساله باشد. سپس فروش کل شرکت را در آن دوره محاسبه می‌کنیم و پس از آن فروش کل صنعتی را که شرکت در آن فعالیت می‌کند را به دست می‌آوریم. در نهایت همانطور که گفته شد درآمد کل شرکت را به میزان فروش کل صنعت تقسیم می‌کنیم تا Market Share شرکت به دست آید.
به عنوان مثال شرکتی را در نظر بگیرید که به اندازه‌ی 200 میلیون دلار کشتی در بازار آمریکا فروخته است. حال اگر میزان فروش کل کشتی‌هایی که در آمریکا به فروش رسیده است 400 میلیون دلار باشد، سهم بازار این شرکت 50 درصد است.
همانطور که در مثال هم ملاحظه کردید، Market Share معمولاً در کشوری خاص محاسبه می‌شود؛ چرا که با انجام چنین تفکیکی مدیریت سهم بازارهای گوناگون راحت‌تر و دقیق‌تر انجام می‌شود.
موضع سرمایه‌گذاران و صاحبان کسبوکارسرمایهگذاران اطلاعات مربوط به سهم بازار شرکت‌ها را معمولا از منابع مستقلی تهیه می‌کنند که به صحت اطلاعات شان اعتماد دارند. اما گاهی اوقات نیز شرکت‌ها اطلاعات مربوط به Market Share خود را در اختیار سرمایه‌گذاران قرار می‌دهند.
علاوه بر این روش‌های متفاوتی برای جمع‌آوری داده وجود دارد. اما باید به این نکته توجه کرد که هر روش در هر صنعتی می‌تواند چهره‌ی متفاوتی از خود نشان دهد؛ چرا که تحلیل هر صنعت با صنعت دیگر متفاوت است و با توجه به شرایطی که دارد گاهی سخت‌تر و گاهی آسان‌تر از دیگری می‌شود.
اگر فرض کنیم سرمایه‌گذار به هر روشی اطلاعات مورد نظر خود را کسب کرده است، او با استفاده از این اطلاعات می‌تواند افزایش و کاهش سهم بازار را با دقت بررسی کند؛ چرا که به دنبال شرکت‌هایی است که سهم بازارشان در حال رشد است. هر چقدر شرکت نرخ رشد سهم بازارش بیشتر باشد، درآمدش زودتر از سایر رقبا بالا می‌رود.
افزایش سهم بازار به شرکت این امکان را می‌دهد که فعالیت خود را که می‌تواند شامل تولید محصول یا ارائه‌ی خدمت باشد، توسعه داده و حاشیه‌ی سودش را بیشتر کند. شرکت‌ها معمولاً با کاهش قیمت، تبلیغات و معرفی محصول جدید و متفاوت، Market Share خود را افزایش می‌دهند. البته اخیراً با بازاریابی مجدد و کشف نیازهای جدید مشتری و ارائه‌ی ارزش پیشنهادی که آن نیازها را رفع می‌کند، موجب افزایش سهم بازار خود می‌شوند.
در این مقاله این مطلب را بررسی کردیم که شرکت با استفاده از سهم بازار می‌تواند وضعیتش را در بازار بسنجد، خود را با رقبایش مقایسه کند و سپس با هدف قرار دادن سهمی مشخص، به سوی آینده‌ای بهتر قدم بردارد. این مقدار به دلیل آنکه مستقل از متغیرهای محیطی است، به شرکت کمک می‌کند تا عملکرد خود را دقیق‌تر ارزیابی کند و در نتیجه دقیق‌تر سود آتی شرکت را تخمین بزند.